Reklam Necə Hazırlanmalı

Bazarda eyni məhsulların çoxalmasıyla marka anlayışı altında istehlakçının bir məhsula sadiq qalması ümid edilməkdədir. Bu vəziyyətdə məhsulun digərlərindən ayrıla bilməsi üçün məhsul imicinin digərlərindən fərqli bir mövqeyə gətirilməsinə çalışılar.

Reklam mətnləri, burada; İmicin yaradılması baxımından lazımlı olan infrastrukturuyla birlikdə iş görər. Möhkəm bir quruluşda yaradılmış, hədəf kütləsini yaxşı mövqeləndirmiş reklam mətnləri əlbəttə ki digər məhsullara nəzərən bazardakı yerini daha da möhkəmləndirmiş olacaq.

Yaradıcı işdə sözlərin və görünüşlərin yaradılması işləri reklam mətni ilə təyin olunar. Reklam mətni mesajın həm yazılı həm də şifahi/sözlü elementlərini əhatə edər. Buna görə mətn, yalnız başlıqlar, alt başlıqlar, şəkil altları və şüarlardan ibarət olan bir bütün olmayıb eyni zamanda şəkillər, markalar, çərçivələr, simvollar, logolar və digər vizual görünüşləriylə radio və TV də olduğu kimi səs və musiqi faktorlarının hərəkətliliyini ehtiva edən bir bütün hesab edilməlidir.



Reklam mətninin məqsədləri:


*Okuyucunun və ya tamaşaçının marağını çəkmək,

*Məlumatlandırmaq,

*Lazımi bütün məlumatları aydın və inandırıcı bir şəkildə izah etmək və İstehlakçıların məhsulu almasını təmin etməkdir.



Reklam yazısını, reklam mətnini meydana gətirərkən:


*Müəyyən bir plan içərisində məhsul ya da xidmətin xüsusiyyətlərini,

*İstehlakçılar haqqındakı məlumatları,

*Reklamın nəşr olunacağı medianı,


*Reklamın ana təmasını,

*İstifadə ediləcək görünüşləri və İstehlakçıların reklama qarşı göstərəcəyi reaksiyaları diqqətə almaq məcburiyyətindədir.


Ayrıca;


*Məhsul ya da xidmətin istehlakçıya təmin etdiyi faydalar nələrdir?

*Mənfi yönləri nələrdir?

*Məhsul ya da xidməti istehlak edən eyni adamdırmı?

*Məhsulun istehsalında hansı vəsaitlər istifadə edilmişdir?

*Xidmət ya da məhsulun keyfiyyəti necədir?

*Xidmət ya da məhsulun qiyməti nədir?

*Məhsul ya da xidmət haralardan təmin ediləcək?

*Məhsul ya da xidmət, rəqib məhsul ya da xidmətlərlə hansı bucaqlardan müqayisə ediləcək?



Kimi başlıqlarda yığa biləcəyimiz xüsusiyyətləri də bilmək məcburiyyətindədir. Bunun üçün də reklamın məqsədləri və mesaj strategiyası, mətn yazarının yol göstəriciləridir.



Yaxşı bir reklam mətni:


*İnsanların marağını çəkə bilməli,

*Anlaşılan və inandırıcı olmalı,

*Məhsulun insanlar tərəfindən arzulanmasını təmin etməli
və Onları satın alma hərəkətinə yönəltməlidir.

Reklam mətni, məhsulun mənfi yönü kimi görünən xüsusiyyətini üstünlüyə çevirə biləcəyi kimi bunun tam tərsini də edə bilər!

Nümunə: ABŞ-da edilən filtrsiz siqaret reklamı. Filtrsiz siqaretin mənfi təsiri. .Her iki ucundan da yandıra bilərsiniz şəklində yazılan bir reklam mətniylə üstünlüyə çevrilmişdir.


Reklam mətnlərinin ümumi xüsusiyyətləri:


1-Anlaşılırlık:
Oxuyucu mətni anlamalıdır. Sadə bir izahata sahib olmalıdır. Bu səbəblə də uzun və kompleks cümlələr və cüt mənalı sözlər istifadə edilməməlidir.

2-Söz seçilməsi:
Mətndə istifadə ediləcək sözlər diqqətlə seçilməlidir. Hədəf kilitlənin istifadə etdiyi sözlərin xaricində sözlər istifadə edilməlidir.

3-Cümlə quruluşu:
Aktiv cümlələrin istifadə edilməsi. Məsələn %25 qənaət edilər yerinə %25 qənaət edərsiniz. Passiv elementlər ən az endirilməlidir ki maraqlı və təhrikedici ola bilsin...

4-Yekunlaşdırma:
Mətnin təsiri qısaldıqca artmaqdadır. Fəqət məktub yoluyla göndərilən mətnlər və çap edilmiş mediada istifadə edilən mətnlərin uzun və çox məlumatlandırıcı olması əhəmiyyətlidir.

5-Axıcılıq:
Cümlə və paraqraflar arasındakı keçişlər axıcı olmalıdır. Mətn ani dəyişmələr ehtiva etməməlidir və asan qəbul edilə bilməlidir.

6-Üslub:
Reklam yazısı canlı, qəti ifadəli və asan qəbul edilə bilən sözlər seçməli və bunları oxuyucunun xatırlaya biləcəyi bir üslubda hazırlamalıdır... Həqiqi mətnlər təxəyyülü sərhədlər və ümumiyyətlə təsirsiz donuq ifadə sərgilər.

7-Fərqlilik:
Reklam mətnlərində qəlibləşmiş cümlə strukturları şübhəsiz ki istifadə edilər lakin reklam yazıçı daha əvvəl sınanmamış ola biləcək izahat formalarını da istifadə etmək məcburiyyətindədir...



Reklam Mətnlərinin Hissələri:

Reklam mətni yuxarıda da söylədiyimiz kimi başlıq, Alt başlıq, ara mətn, Ad və ünvan, Şüar, logo vs hissələrdən meydana gələr.

Başlıq:
Yaradıcı işlərdə bolca istifadə edilən və mətnin mənasını tamamlayan hissədir. ..Oxuyucunun diqqətinin də mətnə istiqamətləndirilməsində böyük bir fəaliyyətə malikdir. Bu səbəblə diqqət çəkici olmalı, mesajın özünü köçürməli və oxuyucusunu mətnin alt hissələrini də oxuya bilməyə sövq etməlidir.

Başlıq növləri:

Deklaratif başlıq: Dünyanın ən möhkəm rezini/şini

Sual başlıq: Kitablarınızı Dostdan alın?

Qaynaşdırıcı başlıq: ? Daha çox istərsinizmi??

Əmr xüsusiyyətindəki başlıq: ?Yoxsa siz hələ ananızın marqarininimi istifadə edirsiniz??

Şüar başlıq: Marc ən yaxşı əhəng sökücü?

Mətn başlıq: Bağçanızı saraya çevirəcək, sizi sonsuz yuxulara daşıyacaq çəmən maşını?

Zidd başlıq: Qar/qazancda bağçanızda bir şortla gəzə biləcəksiniz?


Alt başlıq

*Mətnə hərəkət qazandıraraq gözün diqqətini artırmaq,

*Yeni bir hərf xarakteriylə dəyişiklik yaratmaq

*Satış nöqtələrini vurğulamaq

*Dəyişik maddələr və fikirlərlə mətni bölmək,

*Sadəcə başlıqlarla və ya şəkillərə baxanların maraqlarını çəkmək və Mətni daha maraqlı hala gətirmək kimi məqsədlərlə istifadə edilər.


Ara Mətn:

Reklamın başlıq və ya ara başlıqlarının xaricində qalan və ana fikiri ehtiva edən hissədir. Reklam mətnləri, romantik məzmunlu və satışa istiqamətli olmaq üzrə iki şəkildə yazılarlar.


Romantik məzmunlu mətn

Bir sıra duyğulara xitab edər bir şəkildə hazırlanar. Məsələn *Kendine güven, *aşk, *sevgi, *arkadaşlık, *koruma, *merak, *güvenlik, bəslənmə vs.

Bir çox reklam mətni insanların bir sıra arzularını və duyğularını hərəkətə keçirmək məqsədiylə yazılar. Beləcə reklamı edilən məhsul ilə bu duyğular arasında çağrışım yaradılaraq istehlakçıların satın alma hərəkətinə yönələcəyi fərz edilər.
Nümunə olaraq Bank reklamları ilə mal mülk əldə etmə, qazanclı çıxma, qənaət edə bilmə motivinin yaradılması... Avtomobil reklamlarıyla bəyənilmə, möhtərəmlik, ictimai statü, vs motivlər ilə fərdin satın alma hərəkətinə yönəldilməsi...


Satışa istiqamətli bir reklam mətnində isə

*Doğrudan rəqabətə istiqamətli, razı salıcı və hərəkətə keçirici xüsusiyyətdədir. Bu cür mətnlərdə promosyon, ödəniş endirimi və kupon sistemi kimi üsullar istifadə edilərək istehlakçılar satın alma hərəkətinə istiqamətləndirilər.


Şüarlar:

Ümumiyyətlə reklamda təşkilati şəxsiyyət yaratmaq məqsədiylə istifadə edilər. Şüarlar bir məhsulun digərlərində təhlil edilə bilməsi məqsədiylə rəqiblərindən fərqli olan xüsusiyyətlərinin ağılda qalıcı bir şəkildə yekunlaşdırılmasıyla meydana gələr...

*Asan xatırlana bilməli

*Məhsulun fərqliliyini ortaya çıxara bilməli,

*Maraq oyandıra bilməli

*Bir mükafat və ya üstünlük ifadə etməli,

*Axıcı və ahəngli olmalı və Ayrıca istehlakçının asanca anlayıb öyrənə biləcəyi xüsusiyyətdə olmalıdır.

Bir məhsul və ya xidmətin təqdim etdiyi faydalar ilə edilən işi izah edən şüarlar olmaq üzrə ikiyə ayrılar.

Təşkilati şəxsiyyət önə çıxaran şüarlar: Dünyanın ən gözdə hava yolu British Airways?

Edilən işi önə çıxaran şüarlar: (Bunlar daha çox satış məqsədini daşıyar)

Ülkərsiz çay saatı düşünülə bilməz və Zamanı tutmanın Yaponca sənəti Citizen saatları


Reklam mətni hazırlamaq bir ekspertlik işidir. ədəbiyyat sahəsində müvəffəqiyyətli olan birinin reklam mətnləri yazma mövzusunda müvəffəqiyyətli ola biləcəyini söyləmək mümkün deyil. Məşhur yazar Adoult Huxleyə görə; reklam yazıçılığı, müasir ədəbiyyat formalarının ən maraqlı və ən çətin növlərindən təkidir.


Yale Universitetində edilən araşdırmaya görə reklamda satışa təsiri ən çox olan sözlər bunlardır:

Siz,

Yeni,

Sağlamlıq,

Sevgi,

Qoruma,

Asan,

Sübut edilmiş,

Nəticə,

Pul,

Təhlükəsizlik,

Görüş və Zəmanət.


Bu sözlərə Azadlıq sözcüyünü əlavə edən yazıçılarda vardır. Yenə reklamlarda ən çox qarşılaşdığımız sözləri də bu siyahıdakı sözlər meydana gətirməkdədir.